1 Milyon Dolarlık Meydan Okuma: Gizemli İndus Uygarlığı’na Ait 5.300 Yıllık Yazıyı Çözebilene Büyük Ödül

Hindistan’ın erken tarihine ait en büyük gizemlerden biri olan İndus Vadisi Uygarlığı’nın yazı sistemi, çözülmeyi bekleyen bir bilmece olarak bekliyor.

Washington Üniversitesi’niversitesi’inden bilgisayar bilimci Rajesh PN Rao, her hafta bu yazı sistemini çözdüklerini iddia eden bireylerden onlarca e-posta alıyor. Bu kişiler, genellikle Hindistan kökenli ya da Hint diasporasından mühendisler, IT çalışanları, emekliler ve farklı mesleklerden bireyler.

Tamil Nadu Eyaleti Başbakanı MK Stalin ise İndus yazısını çözecek olan kişiye 1 milyon dolarlık ödül vadederek bu yarışa büyük bir motivasyon ekledi.

İndus Uygarlığı: Gizemlerle Dolu Bir Tarih​

İndus Vadisi Uygarlığı, 5.300 yıl önce günümüzdeki Hindistan ve Pakistan’ın kuzeybatısında ortaya çıkan dünyanın en eski kentsel toplumlarından birisi olarak tanımlanıyor. Tarım ve ticaretle geçimini sağlayan bu uygarlık, aniden tarihin karanlıklarına karışsa da, yazı sistemi hâlâ çözülememiş bir bilmece olarak meraklıları büyülemeyi sürdürüyor.



Bu uygarlığın yazı sistemi 100 yıldan uzun bir süredir arkeologlar, dilbilimciler ve bilim insanları tarafından inceleniyor. Yazı örnekleri genellikle ticaret ve alım satım için kullanılan mühürlerde, çanak çömleklerde ve küçük tabletlerde bulunuyor. Ancak yazılardaki sembollerin çoğu kısa ve ortalama beş karakterden oluşuyor. Bu da, daha uzun metinlerin eksikliğiyle birlikte çözümü zorlaştırıyor.

Yazının hiyerogliflerle benzerliği olsa da, İndus yazısını çözmek için Rosetta Taşı gibi çift dil içeren bir referans bulgu henüz bulunamadı.

Yapay Zekâ Devrede​

Bilgisayar bilimciler ve istatistikçiler, yazı sistemini çözmek için yapay zekâ ve makine öğrenmesi gibi yenilikçi yöntemler kullanıyor. Mumbai merkezli Tata Temel Araştırma Enstitüsü’nden (TIFR) Nisha Yadav, dijitalleştirilmiş İndus yazısı verilerini analiz ederek kritik bulgular ortaya koydu. Ekip, yazıdaki en sık kullanılan 67 sembolü tanımladı. Bu sembollerin %80’i, yazılardaki metinlerin büyük bir kısmını oluşturuyor.



Ayrıca yapay zekâ yardımıyla bozulmuş ya da eksik metinlerin yeniden inşa edilmesi üzerine de çalışmalar sürüyor. Yine de, sembollerin tam anlamları ve dil yapısı konusunda pek çok bilinmeyen varlığını koruyor.

Nisha Yadav’a göre yazının yapısal bir mantığa dayandığı kesin, ancak bu mantığın ne olduğu henüz bilinmiyor. Yadav, “Semboller kelime mi, kelime parçaları mı yoksa cümle parçaları mı, henüz bilmiyoruz,” ifadelerini kullanıyor.

Tarihsel Bağlantılar ve Yeni Teoriler​

Tamil Nadu’da yapılan yeni araştırmalar, İndus yazısı ile güney Hindistan arasında bir bağlantı olabileceğini gösteriyor. Arkeologlar K Rajan ve R Sivananthan, Tamil Nadu’daki 14.000’den fazla yazılı çanak çömlek parçasını inceledi ve bu parçalardaki işaretlerin %60’ının İndus yazısına benzediğini buldu.

Bu bulgular, iki bölge arasında ticarete dayalı bir kültürel temasın var olmuş olabileceğini gösteriyor. Ancak bu benzerliğin kesin anlamı hâlâ araştırılıyor.

Dünyanın En Önemli Çözülememiş Yazı Sistemlerinden Biri​

Tamil Nadu Başbakanı’nın ödül vaadi, İndus yazısına olan ilgiyi artırsa da bilim insanları bu yazının yakın zamanda çözülebileceğine ihtiyatla yaklaşıyor.

Asko Parpola gibi uzmanlara göre, İndus yazı sistemi, “dünyanın en önemli çözülmemiş yazı sistemlerinden biri”. Bu antik bilmece çözüldüğü takdirde, tarih, dilbilim ve insanlık medeniyetine dair bilinmeyen pek çok gerçeğe ışık tutabilir.

İlginizi Çekebilir: Kayıp Bir Medeniyete Ait Alfabe Şans Eseri Keşfedildi

Sizce İndus Vadisi uygarlığının yazısı deşifre edilebilecek mi? Görüşlerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News ve WhatsApp’tan takip edebilirsiniz.

Kaynak: BBC

Bu yazı 1 Milyon Dolarlık Meydan Okuma: Gizemli İndus Uygarlığı’na Ait 5.300 Yıllık Yazıyı Çözebilene Büyük Ödül ilk olarak şu sitede yayımlanmıştır: Kayıp Rıhtım. Yazının kaynağı bu sitedir.