Dijital çağın bitmeyen pandemisi: Odaklanamamak!

Zaman zaman kendinizi, “Eskiden saatler boyu kitap okur veya arkadaşlarımla saatler süren sohbetler gerçekleştirirdim” derken buluyor olabilirsiniz. Tamamen yaptığınız aktivitelere odaklanıp hem kendinizle hem de sevdiklerinizle geçirdiğiniz verimli zamanları da özlüyor olmanız muhtemel.

Ama artık yapamıyorsunuz. Çünkü arkadaşlarınızla sohbet ederken, ailenizle yürüyüş yaparken, kitap okurken veya başka bir aktiviteyi gerçekleştirmeye çalışırken telefonunuzun ekranında bir bildirim çıkıyor ve bütün dikkatiniz dağılıyor. ‘Akıllı telefonlardan önce bir günde beş kat daha fazla nitelikli bilgi ediniyorduk’ diyor uzmanlar. Beynimiz, ekranların yönettiği dijital çağa göre evrimleşmiş değil. Hal böyle olunca da kaldıramayacağı bir bilgi yüküyle cebelleşiyor. Bu da odaklanma süremizi azaltıyor, strese neden oluyor. Önce konuyu anlayıp sonra dikkatimizi nasıl geri kazanabileceğimize bakalım dedik ve kapağa taşıdık. Batuhan Sarıcan hazırladı.

Sigara, kapalı salonlarda içiliyor

Beta ile birlikte yepyeni bir kuşak grubu başlıyor. Bu grubu artık “dijital yerli” kategorisinin dördüncü kuşağı olarak tanımlamak yeterli olmayacak. Beta kuşağı belki de dijital yerlileri tanımlayan o üç temel teknolojiden olan bilgisayarı kullanmayacak bile. Tabletler ve cep telefonları varken! Tanol Türkoğlu’nun yazısı ilginç.

Lale Akarun ‘Tüketiciyi öldüren ürünün tüketiminde dünya birincisiyiz’ diyor. Konu sigara. Üstelik dünya genelinde gençlerde sigara tüketimi azalırken Türkiye’de yükseliyor.

Doğan Kuban’ın bu eski yazısı önemli. Bilimsel Düşünce ve Toplumun Örgütlenmesi hakkında: Bir köylü toplumdan, niteliksel değil sayısal olsa da, bir kent toplumuna dönüşen bir ülkede yaşıyoruz. Cumhuriyetin birbirinden tümüyle farklı altı yedi aşamasını geçirdik. Komik bir ikinci cumhuriyetçi yerine altıncı cumhuriyetçi de olunabilir. Menderesçi, Evrenci, Özalcı, Gülen Hocacı, faşist, mandacı vb. Bunda da şaşılacak bir şey yok. Çünkü bütün bu davranışların temelinde babadan kalmış ödenmesi gereken bir borç gibi Osmanlı kültürünün dünyayı 300 yıl geriden izlemesi gibi bir baba mirasımız var...

Ali Akurgal da Yapay Zeka başlıklı yazısında “Yasaklarla yönetilmeye alışmış kişilerin, idrâk ve anlama kulvarlarında kafa çalıştırmasına gerek yok. Onlara “yasak” dersiniz, yasak olur. Bir ”biat” gene karşımıza çıktı. Kimse bu neden yasak diye düşünmez bile. İş böyle olunca yapay zekâya işlevi kim kazandıracak? Yoksa yeni bir sınıf mı yaratacağız “kafası çalışanlar sınıfı”? diyor.

Yalan bilgi avı… Eğitim müfredatına nasıl girer?

Finlandiya’da genç kuşaklara yanlış bilgileri saptama eğitimi veriliyor. Nasıl mı? Rita Urgan derledi.

2024’te bilim ve teknoloji adına çok önemli gelişmelere tanık olduk. Bilim insanları, insanlığın karşı karşıya olduğu en büyük sağlık sorunlarından bazılarıyla ilgili büyük ilerlemeler kaydetti. Özellikle de sıtma ve HIV’ye karşı… Yapay zekâ (YZ), güneş panelleri, robotik ve kuantum bilgisayarlar konusunda da önemli gelişmeler yaşandı. Gelin şimdi 2024’ü, insanlık için iyi, umut veren haberleriyle hatırlayalım dedik. Ve iyi haberlerden bir seçkiyi sizler için hazırladık.

İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Doç. Dr. Sema Ketenci ‘Sanal eczaneler’i yazdı. Ketenci “Düşük fiyat ve indirim kampanyaları ile tüketiciyi cezbeden sanal eczaneler çoğalıyor. En büyük iş halkımıza düşüyor. Sağlık ürünlerini ucuz olduğu için internetten almak yerine en doğru olanı, güvenli şekilde devlet kontrolündeki eczanelerden satın almalılar. Bunun dışında farklı platformlarda satılan hiçbir sağlık ürününe güvenmemeliler’ diyor.

İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Dr. Serdar Günay da afetlerden hangi toplumlar daha fazla ölür yazısında liyakat olmadan yönetimin yanlışlarına değiniyor.

Bir aylık vegan beslenmeye ne dersiniz?

2014’ten beri, her yıl Ocak ayı dünya çapında vegan ayı olarak (Veganuary) kutlanıyor. Bu süreçte çeşitli yöntemlerle insanların bitkisel beslenmeye geçmeleri özendiriliyor. Geçtiğimiz yıl yaklaşık 25 milyon kişinin bu kampanyaya katıldığı belirtiliyor. Etsiz bir yaşamın sizi nasıl etkileyeceğini merak ediyorsanız, bir aylığına vegan olmaya ne dersiniz?

Dünyanın en garip gizli silahları.. Casusluk yaptırılan balina, kedi ya da güvercin… Ya da patlayıcı yüklü sıçanlar… Hayvanlar Dünyası’nda.

Öğrencilerin Nobel seferi

Kültür Koleji öğrencileri, Nobel Haftası etkinlikleri kapsamında 2024 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Prof. Dr. Daron Acemoğlu ile Stockholm’de buluştu. İstanbul Kültür Eğitim Kurumları Okullar Koordinatörü Biriz Kutoğlu ile bu deneyim üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.

Salyangozlar ve sümüklü böcekler niye yavaş hareket eder? Mercan Bursalı’nın hazırladığı Meraklı Çocuk’ta.

Frenginin kökeninin Amerika’ya uzanması…İlk kez karşılaşılan etçil sincap…Eriyen deniz buzunun fırtınaları tetiklemesi… Nilgün Özbaşaran Dede’nin Araştırma Gündemi’nde.

Başparmağın nabzı… Bilgi Küpü’nde.

‘Sağlık ciltte başlar’ başlıklı yazı dizimizde bu hafta cilt mikrobiyomunu beslemenin yollarını okuyacaksınız.

HBT YouTube kanalımızda...

Özgün bilim söyleşilerimizle giderek zenginleşen YouTube kanalımızda yeni bir söyleşi dizisi başlatıyouz. Tıp’ta çok önemli tedavi gelişmeleri yaşanıyor. Kanserden otoimmün hastalıklarına kadar.. Özellikle bu otoimmün hastalıkların tedavisinde bir mucize ilaç ve uygulama, Lupus ve benzeri hastalıkları başarıyla tedavi etmeye başladı.

Bu konuyu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden başarılı çalışmalarıyla da tanınan romatolog Prof. Dr. Haner Direskeneli ile Orhan Bursalı konuştu. Lütfen izleyin, kanala abone olun ve çevrenize yayın.

Bu arada unutmayın, HBT dijital sayısı 24 sayfa olarak çıkmayı sürdürüyor. Basılı dergimizin de yeniden 24 sayfa çıkacağı günleri dört gözle bekliyoruz.


Duyuru: Sevgili okurlarımız, artan maliyetler karşısında ayakta kalabilmek ve yayınımızı sürdürebilmek için derginin fiyatını zorunlu olarak 50 TL’ye çıkarmak zorunda kaldık. Anlayışla karşılayacağınızı umuyoruz. Bizi destekleyin, ülkemizin haftalık hazırlanan tek popüler bilim dergisini hep birlikte yaşatacağız…

Gelecek haftaya kadar sevgiyle kalın.

Dijital çağın bitmeyen pandemisi: Odaklanamamak! yazısı ilk önce Herkese Bilim Teknoloji üzerinde ortaya çıktı.