Özelleştirmeye doymuyorlar: Maden sahaları parsel parsel satılıyor

Enerjide özelleştirme biçim değiştirse de hız kesmiyor. Önce Çayırhan Termik Santralini yenileyen iktidar tesisin işletme hakkını değerinin oldukça altında bir fiyata 35 yıllığına özel sektöre devredildi. Sonra EÜAŞ, TPAO, BOTAŞ, TKİ, TEİAŞ gibi kamu işletmelerinin halka arz yoluyla özelleştirilmesi gündeme getirildi.

Şimdiyse kömür rezervleri daha yerin altındayken satışa çıkarılıyor.

İştirakler aracı, özel sektör nihai alıcı​

Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) Çorum Dodurga'da 7 milyon ton, Edirne'de 21 milyon ton rezervli sahaları “ruhsat devri" yoluyla satışa çıkardı. İhaleler 26-27 Mart'ta düzenlenecek.

"Ruhsat satışı" adı altında özelleştirme yeni bir yöntem değil ancak tesislerin özelleştirilmesi sürecinin aksine daha az toplumsal dirençle karşılaşıldığı için AKP iktidarının giderek daha fazla başvurduğu bir yöntem.

Geçtiğimiz günlerde, yine TKİ’ye ait olan Çanakkale Çan'daki bir sahanın ruhsatı ve işletme hakkı bir firmaya devredildi. Soma’da, Tunçbilek’te de birçok ruhsat TKİ'nin iştirakleri üzerinden 3. şahıslara ve firmalara rödövans ile devredildi yani özelleştirildi.

Sahaların hangi şartlarda, ne kadar ücretle ve kimlere satıldığı kamuoyuyla paylaşılmıyor, sürece dair her ayrıntı gizleniyor.

'Özelleştirmeler kamunun zararına, madenler halkındır'​

Konuya ilişkin bir açıklama yayınlayan TMMOB Maden Mühendisleri Odası, ruhsat devri ve rödövans gibi yöntemlerin açıkça kamu zararına neden olduğunu vurguladı.

Maden sahalarının kamu tarafından işletilmesi gerektiğinin altını çizen açıklamada, şu bilgi paylaşıldı:

"Aldığımız duyumlar uygulamada, Kurum tarafından işletilmesinin ekonomik olduğu yönünde hiçbir şüphe bulunmayan sahalar bile KİAŞ VE YAMAŞ gibi iştirakler üzerinden firmalara rödövans sözleşmesi veya ruhsat devri yapılarak özelleştirilmiştir. Kurumun 35.madde kapsamında gerçekleştirdiği ruhsat devri veya rödövans sözleşmeleriyle ilgili ilgili maddedeki şartların oluşup oluşmadığı ile ilgili kamuoyu, ilgili kuruluşlar ve meslek odaları bilgilendirilmelidir."

Özelleştirilmelere son verilmesini talep eden Maden Mühendisleri Odası, kamu yetkililerine uyarılarda bulundu:

• "Halkımızın olan madenlerin değerlendirilmesinde kamu zararı oluşturan ruhsat devri, rödövans gibi tüm özelleştirme uygulamalarına derhal son verilmelidir.
• Kömür havzaları bir bütün olarak değerlendirilmeli, havza madenciliği esaslarına göre Kurumun kendi öz kaynaklarıyla üretim yapabildiği bir sistem hayata geçirilmelidir.
• Mevcut yapılarıyla KİAŞ VE YAMAŞ gibi TKİ iştiraklerinin, TKİ ruhsat sahalarını ihalesiz olarak alarak 3.şahıslara, firmalara devretmesine olanak sağlayan sistem, ilgili yönetmelik ve yönergelerde değişiklik yapılarak sona erdirilmeli, madencilik bilim ve tekniği açısından gerekli ve yeterli teknik çalışmalar yapılarak kamu işletmeciliğini esas alan bir anlayışla madenler işletilmeli ve işletme aşamasında talep edilen bilgi ve veriler şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmalıdır."