- Katılım
- Ocak 16, 2025
- Mesajlar
- 179,674
- Tepkime puanı
- 0
Ankara 6. İdare Mahkemesi, Yargıtay 7. Ceza Dairesi Onursal Üyesi Seyfettin Çilesiz’in Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) açtığı davada ikinci kez ara karar verdi. Mahkeme, TÜİK’ten 2024 yılının ilk 6 aylık enflasyon verilerinin hesaplama yöntemini açıklayan tüm belgeleri istedi.
Mahkeme, dün açıkladığı kararında TÜİK’e 15 günlük süre tanıdı ve istenen belgelerin sunulmaması durumunda mevcut bilgi ve belgelerle karar vereceği uyarısında bulundu.
Benzer bir belge talebi daha önce 30 Eylül 2009’da yapılmıştı. TÜİK, mahkemenin ilk talebine yanıt vermeyince ikinci kez ara karar çıkarmak zorunda kaldı.
Dava dosyasındaki belgelere göre, uyuşmazlığın çözülebilmesi için bu bilgilerin sunulması zorunlu. Mahkemenin, TÜİK’in sunacağı belgeler doğrultusunda 18 Mart’a kadar kararını vermesi bekleniyor.
Seyfettin Çilesiz, TÜİK’in açıkladığı enflasyon verilerinin gerçeği yansıtmadığını savunuyor. Çilesiz açtığı davada, enflasyon oranlarının gerçek dışı hesaplandığını ve bu nedenle emeklilerin maaşlarının yanlış belirlendiğini vurguluyor.
TÜİK avukatları ise dava dilekçesine yanıtlarında, emekli maaşlarındaki artışın kurumun yetkisinde olmadığını belirterek davanın usulden ve esastan reddini talep ediyor.
TÜİK'e bir eleştiri de eski Başkanı Birol Aydemir’den geldi. TÜİK ile İstanbul Ticaret Odası'nın enflasyon verilerini kıyaslayan Aydemir, "Endeksleri 2022 Ocak ayında eşitlediğimizde TÜİK’in üç yılda enflasyonu toplam yüzde 31 oranında düşük gösterdiğini söylemek yanlış olmayacaktır” dedi. Aydemir yaptığı hesaplamayı şöyle anlattı:
“2022 yılından bu zamana kadar ben TÜİK’in açıkladığı enflasyonu minimum en düşük yüzde 31 daha düşük hesapladığını ve bundan dolayı da emekli ve memur maaşlarının da bu kadar arttırıldığını savunuyorum. 2023 Mayısından sonra bir anda bakan değişiyor ve TÜİK Mehmet Şimşek’e bağlı oluyor. Mehmet Şimşek’in rakamlar üzerinde işlemler yapmak yönünde bir talimat verdiğini düşünmüyorum. Bugün 15 bin lira alan bir emekli, doğru bir şekilde enflasyon açıklansaydı ve maaşını alsaydı bugün 20 bin Türk Lirası alacaktı. Bugün ikramiye bin lira artırıldı diye ortalık kıyamete döndü. Bin liranın konuşulduğu yerde bir seferlik biz her ay 5 bin liradan bahsediyoruz.”
“TÜİK’in 8 bölge müdürünü görevden aldığı ve 2022 yılı mayıs ayı enflasyonu açıklanmadan önce merkezden 6 uzmanın rapor alarak izne çıktığı”nı iddia eden Aydemir, şu ifadeleri kullandı:
“Benim TÜİK’in enflasyonu yanlış yaptığına dair teknik görüşlerim var. Bir de kurumda yapılan idari tasarruflardan dolayı ben TÜİK’in enflasyon verilerini doğru yansıtmadığını düşünüyorum. TÜİK son üç-dört yıldan beri internet üzerinden topladığı fiyatları da enflasyon hesaplamasında kullanıyor. Ama Türkiye’de kaç kişi internet üzerinden alışveriş yapıyor? Türkiye’de internet üzerinden alışveriş yaparken insanlar en ucuzunu bekliyor ve onu alıyorlar. Toplam harcamanın yüzde kaçıdır bilmiyorum ama düşük bir miktarda olduğu net. Şimdi TÜİK’in, internetten bulduğu en ucuz bir tane ürünün fiyatını alıp, bölge müdürlerine, ‘fiyat olarak bunu bildireceksiniz, bunu kullanacaksınız’ dediği iddiası var. Ben bunun doğru olduğunu düşünüyorum. Niye? Buna itiraz eden sekiz bölge müdürü aynı gece görevden alındı. Sekiz bölge müdürünün bir gece aynı anda görevden alınmaları normal değil.”
TÜİK, Birol Aydemir'in hesaplama ve iddialarına bir açıklama yayınlayarak yanıt verdi. “TÜİK, Tüketici Fiyat Endeksini (TÜFE) herhangi bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat veya tahminine göre değil, alandan derlediği verilerden sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile bağımsız olarak hesaplamaktadır” iddiasında bulunan kurum, İstanbul Ticaret Odası’nın İstanbul için açıkladığı enflasyon oranını “bilimsellikten uzak, gerçeklerle uyuşmayan, mesnetsiz iddialar” olarak nitelendirdi.
Açıklamada şöyle denildi:
“İddia edildiğinin aksine, TÜİK web kazıma verilerini merkezî olarak, otomatik ve günlük olarak elde etmekte; bu verileri hiçbir şekilde manuel girişe açmamakta, bölge müdürlüklerine bu yönde talimat vermemekte ve yıl boyunca aynı ürünleri sabit web sitelerinden düzenli aralıklarla takip ederek, uluslararası standartlara uygun olarak değerlendirmektedir. Bu nedenle söz konusu iddiaların gerçekle hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Bu çerçevede, TÜİK TÜFE’yi herhangi bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat veya tahminine göre değil, alandan derlediği verilerden sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile bağımsız olarak hesaplamaktadır.”
Mahkeme, dün açıkladığı kararında TÜİK’e 15 günlük süre tanıdı ve istenen belgelerin sunulmaması durumunda mevcut bilgi ve belgelerle karar vereceği uyarısında bulundu.
Benzer bir belge talebi daha önce 30 Eylül 2009’da yapılmıştı. TÜİK, mahkemenin ilk talebine yanıt vermeyince ikinci kez ara karar çıkarmak zorunda kaldı.
Dava dosyasındaki belgelere göre, uyuşmazlığın çözülebilmesi için bu bilgilerin sunulması zorunlu. Mahkemenin, TÜİK’in sunacağı belgeler doğrultusunda 18 Mart’a kadar kararını vermesi bekleniyor.
Emekli Yargıtay üyesinin TÜİK ile mücadelesi
Seyfettin Çilesiz, TÜİK’in açıkladığı enflasyon verilerinin gerçeği yansıtmadığını savunuyor. Çilesiz açtığı davada, enflasyon oranlarının gerçek dışı hesaplandığını ve bu nedenle emeklilerin maaşlarının yanlış belirlendiğini vurguluyor.
TÜİK avukatları ise dava dilekçesine yanıtlarında, emekli maaşlarındaki artışın kurumun yetkisinde olmadığını belirterek davanın usulden ve esastan reddini talep ediyor.
Eski TÜİK Başkanı: İnternet verisi kullanıldı, enflasyon yüzde 31 düşük gösterildi
TÜİK'e bir eleştiri de eski Başkanı Birol Aydemir’den geldi. TÜİK ile İstanbul Ticaret Odası'nın enflasyon verilerini kıyaslayan Aydemir, "Endeksleri 2022 Ocak ayında eşitlediğimizde TÜİK’in üç yılda enflasyonu toplam yüzde 31 oranında düşük gösterdiğini söylemek yanlış olmayacaktır” dedi. Aydemir yaptığı hesaplamayı şöyle anlattı:
“2022 yılından bu zamana kadar ben TÜİK’in açıkladığı enflasyonu minimum en düşük yüzde 31 daha düşük hesapladığını ve bundan dolayı da emekli ve memur maaşlarının da bu kadar arttırıldığını savunuyorum. 2023 Mayısından sonra bir anda bakan değişiyor ve TÜİK Mehmet Şimşek’e bağlı oluyor. Mehmet Şimşek’in rakamlar üzerinde işlemler yapmak yönünde bir talimat verdiğini düşünmüyorum. Bugün 15 bin lira alan bir emekli, doğru bir şekilde enflasyon açıklansaydı ve maaşını alsaydı bugün 20 bin Türk Lirası alacaktı. Bugün ikramiye bin lira artırıldı diye ortalık kıyamete döndü. Bin liranın konuşulduğu yerde bir seferlik biz her ay 5 bin liradan bahsediyoruz.”
“TÜİK’in 8 bölge müdürünü görevden aldığı ve 2022 yılı mayıs ayı enflasyonu açıklanmadan önce merkezden 6 uzmanın rapor alarak izne çıktığı”nı iddia eden Aydemir, şu ifadeleri kullandı:
“Benim TÜİK’in enflasyonu yanlış yaptığına dair teknik görüşlerim var. Bir de kurumda yapılan idari tasarruflardan dolayı ben TÜİK’in enflasyon verilerini doğru yansıtmadığını düşünüyorum. TÜİK son üç-dört yıldan beri internet üzerinden topladığı fiyatları da enflasyon hesaplamasında kullanıyor. Ama Türkiye’de kaç kişi internet üzerinden alışveriş yapıyor? Türkiye’de internet üzerinden alışveriş yaparken insanlar en ucuzunu bekliyor ve onu alıyorlar. Toplam harcamanın yüzde kaçıdır bilmiyorum ama düşük bir miktarda olduğu net. Şimdi TÜİK’in, internetten bulduğu en ucuz bir tane ürünün fiyatını alıp, bölge müdürlerine, ‘fiyat olarak bunu bildireceksiniz, bunu kullanacaksınız’ dediği iddiası var. Ben bunun doğru olduğunu düşünüyorum. Niye? Buna itiraz eden sekiz bölge müdürü aynı gece görevden alındı. Sekiz bölge müdürünün bir gece aynı anda görevden alınmaları normal değil.”
TÜİK: Bizim yöntemimiz bilimsel, İTO'nun değil
TÜİK, Birol Aydemir'in hesaplama ve iddialarına bir açıklama yayınlayarak yanıt verdi. “TÜİK, Tüketici Fiyat Endeksini (TÜFE) herhangi bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat veya tahminine göre değil, alandan derlediği verilerden sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile bağımsız olarak hesaplamaktadır” iddiasında bulunan kurum, İstanbul Ticaret Odası’nın İstanbul için açıkladığı enflasyon oranını “bilimsellikten uzak, gerçeklerle uyuşmayan, mesnetsiz iddialar” olarak nitelendirdi.
Açıklamada şöyle denildi:
“İddia edildiğinin aksine, TÜİK web kazıma verilerini merkezî olarak, otomatik ve günlük olarak elde etmekte; bu verileri hiçbir şekilde manuel girişe açmamakta, bölge müdürlüklerine bu yönde talimat vermemekte ve yıl boyunca aynı ürünleri sabit web sitelerinden düzenli aralıklarla takip ederek, uluslararası standartlara uygun olarak değerlendirmektedir. Bu nedenle söz konusu iddiaların gerçekle hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Bu çerçevede, TÜİK TÜFE’yi herhangi bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat veya tahminine göre değil, alandan derlediği verilerden sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile bağımsız olarak hesaplamaktadır.”