- Katılım
- Ocak 16, 2025
- Mesajlar
- 330,347
- Tepkime puanı
- 0
Heyecanla beklenen yeni Universal canavar filmi Wolf Man sonunda vizyona giriyor. Leigh Whannell’in yönettiği film eski Universal filmlerini sadece ana temasını koruyarak modern döneme taşıyor. Yine de filmi Universal stüdyolarının tarihinden bağımsız düşünmek yanlış olacaktır.
Universal Film 1930lar ve 1940larda meşhur canavar filmleri çeken bir stüdyoydu. James Whale’ın Frankenstein filmleri ve Todd Browning’in Dracula’si gibi klasik filmlerin yanında bir çok kültleşmiş canavar filmi yaptılar. The Wolf Man gişede başarılı olmasa da zamanla kültleşen bu filmler arasında en önemlilerden biriydi. Alman Dışavurumcu sineması etkili set dizaynları ve senaryosu, kasvetli atmosferi, Lon Chaney Jr’ın oyunculuğu gibi etkenler sayesinde hem sinema tarihine hem de kurtadam mitosu tarihine geçti. Mesela kurtadamı öldürebilecek tek şeyin gümüş olduğu efsanesi kurtadamların Avrupa veya amerikan yerlisi folklorundaki temellerinden değil Curt Siodmak’in film için yazdığı senaryodan kaynaklanıyor.
Universal canavar filmleri 1930lu yıllarda yaratıcılığının zirvesini yaşadı. 1940larda ise filmlerinin popülerliğini arttırmak için daha önce kendi filmiyle popüler olmuş karakterleri buluşturup aynı filmde işlemeye başladılar. Bu dönemdeki Universal filmleri modern sinematik evren mantığının temelini oluşturuyordu. Zaman içinde bu canavar filmlerinden uzaklaşan Universal ara sıra bu tarz filmlere dönmeyi denese de hiçbir denemesi eski filmlerin popülerliğini bir daha yakalayamamıştı. Universal 2010larda Marvel Sinematik Evreni’nin başarısını görünce eski canavarlarından yeni bir evren başlatmaya karar verdi. Ama bu evrenin ilk filmi olan Mumya(2017) başarısız olduktan sonra bu planlarını hızla terk ettiler. Yeni fikirleri bir evrene bağlı olmayan tekil filmlerle eski karakterlerini modernize etmekti. Bu denemenin ilk örneği olan ve Leigh Whannell’in yönettiği The Invisible Man hem seyirciden hem de eleştirmenlerden olumlu yorumlar alınca Whannell kendisini zaten prodüksiyon sürecinde olan ama yönetmenin ve başrolün ayrıldığı Wolfman filminin başında buldu.
1941 yapımı The Wolf Man’de Lon Chaney Jr.
Leigh Whannell modern korku sinemasının önemli figürlerinden birisi. En sevilen korku filmi serilerinden birini başlatan Saw(2004) filminin senaristi ve başrollerinden biri olan Whannell serinin ikinci ve üçüncü filmlerinin de senaryosunu yazdı. Daha sonra, Saw’un da yönetmeni olan, arkadaşı James Wan’ın yönettiği Insidious serisinin senaryolarını yazmaya başladı ve serinin üçüncü filmiyle birlikte senaristlikten yönetmenliğe geçiş yaptı. James Wan’la yaptığı işlerden biraz uzaklaştıktan sonra 2018’de Upgrade isimli bilimkurgu-aksiyon filmini ve 2020’de The Invisible Man yeniden çekimini yazıp yönetti. The Invisible Man ciddi bir başarı kazanınca Derek Cianfrance’ın bıraktığı Wolf Man filmi Whannell’e kaldı.
Whannell’in Wolf Man’i 1941 yapımı The Wolf Man’in veya başka bir eski kurtadam filminin yeniden çekimi olmaya çalışmıyor. Filmin geçtiği ülke ve bütün hikaye farklı. Hatta kurtadamlık kuralları bile farklı. 1941 yapımı film kurtadam konseptinin temeline Avrupa folklorundaki kurtadam efsanelerini alırken Whannell kendi kurtadamını Amerika yerlilerinin efsanelerine dayandırıyor. Bu durum bildiğimiz bir çok kurtadam klişesinden yoksun bir film ortaya çıkarıyor. Kurtadamın dönüşümü aya bağlı değil, bir defa dönüşen karakter hep kurt olarak kalıyor. Gümüş sayesinde öldürülme gibi diğer klişelerin de hiç bahsi geçmiyor. Whannell orijinal bir eser ortaya koyuyor, eski filmden ödünç aldığı şeyler sadece tematik düzeyde kalıyor.
Wolf Man ana karakterimiz Blake’in(Cristopher Abbott) çocukluğunda başlıyor. Aşırı korumacı babasıyla ilişkisine odaklanıp filmin kalanını hazırlayan bir prologdan sonra 30 yıl sonraya atlıyoruz. Blake artık evli ve kendi çocuğu var. Blake babasının öldüğü haberini alınca karısı Charlotte (Julia Garner) ve kızı Ginger (Matilda Firth) ile çocukken ödünü kopartan eve doğru yola çıkıyor. Ama o evin etrafında dolanan bir yaratık bu seyahati üçü için de bir kabusa çevirecektir.
Filmin hikayesinin büyük kısmı yalnızca bir gün içinde geçiyor. Bu kısa süre karakter gelişimine ciddi bir zarar veriyor. Benzer bir hikayeyi daha uzun süreye yayan filmler karakterlerin psikolojisini anlatmakta daha başarılıdır. Daha kısa sürede geçen filmler ise odağına karakterleri değil temaları veya anlık tehlikeyi alır. Bu film kısa zamanda geçmesine rağmen odağı yaratığın yarattığı tehlikeden çok ana karakterinin psikolojisinde.
Çoğu korku filmi insanların gerçek dünyadaki korkularının soyut metaforlarla anlatılmış halidir. Kurtadam öyküleri genelde kurtadamlığı insanın içinde yatan hayvanın bir dışavurumu olarak işler. Kurtadam olmak bir nevi insanın vahşi doğasına dönmesi ve uygarlığın bütün kazanımlarını reddetmesidir. Bu tema Wolf Man’in ufak bir parçası. Filmin ana teması aşırı korumacı ebeveynlerin çocukları üzerinde bıraktığı etki. Bunu biliyoruz çünkü bir sahnede ana karakter açık açık söylüyor. Alegori seyircinin anlaması gereken bir şeydir. Bir hikayenin neyin alegorisi olduğunu kendi içinde açıklaması senaristin seyircinin zekasına güvenmediği anlamına geliyor. İyi bir hikaye metaforlarını sözle açıklamaz, seyircinin bu metaforları kendi başına anladığını düşünmesini sağlar.
Filmin genel tematik derinliği oldukça zayıf. Temalar karakterlerin diyaloglarla söylediği noktada kalıyor. Filmin olay örgüsü bu fikirleri derinleştirmeye hizmet etmiyor. İlk yarım saatinde ana temasını derinlemesine işleyecekmiş gibi duran film bir noktadan sonra temalarını işlemeyi bırakıp saf bir yaratık filmine dönüşüyor. Bu arada kalmışlık yüzünden ne eğlenceli bir yaratık filmi olabiliyor ne de seyirciyi düşündürecek derin bir anlatı sunabiliyor.
Filmin diyalogları da zayıf yönlerinden biri, diyaloglar bir senaryo taslağı gibi hissettiriyor. Her sözün vermek istediği bilgi ve fikir çok net. Ama bunların hepsini doğrudan veriyor. Seyirciye açıklama yapılan sahnelerde bu repliklerin açıklama amacıyla konulduğu hissediliyor. Karakterlerin kişiliği yok, diyaloglar yeterince o karaktere ait hissettirmiyor. İyi bir senaryoda bir karakterin repliğini başka karakter söyleyince o replik işlemez. Buradaki replikleri herhangi biri söyleyebilirmiş gibi hissediliyor.
Wolf Man senaryo bazında zayıf kalıyor ama Whannell’in yönetmenliğinde bazı oldukça ilginç görsel ve işitsel tercihler var. Filmde kurtadamın perspektifinden çekilen sahneler var ve bunlar bambaşka bir estetiğe sahip. Aynı şekilde bu sahnelerin ses dizaynı da oldukça sıradışı. Kurtadamın insanlıktan uzaklığı ve duyma yetisinin ne kadar güçlü olduğu ses dizaynı üzerinden anlatılıyor. Kurt algısı ve insanlarn algısı arasındaki yumuşak geçişler de oldukça iyi şekilde uygulanmış.
Bir karakterin gerçekliği algılayış biçimini dış dünyaya yansıtma fikri sinemada Alman dışavurumculuğu ile başlar. 1920lerde Almanya’da yapılan yaratıcı set dizyanı örnekleri Hitler iktidara geldikten sonra Amerika’ya kaçan sinemacılar sayesinde Amerika’yı da etkilemeye başladı. Bu kaçan sinemacılardan bir tanesi de 1941 yapımı The Wolf Man’in senaristi Curt Siodmak’tı. Orijinal filmdeki dışavurumculuk etkisi senaryoda, set dizaynlarında ve sinematografide görülüyordu. Whannell’in filmi ise benzer bir etkiye çok farklı bir yöntemle, görsel efektlerle ve sesle, ulaşıyor.
Yönetmenlik ve kurgudaki bazı acemilikler film aceleyle çekilmiş gibi hissettiriyor. Bir heyecan uyandırması gereken birçok sahne istenen etkiyi uyandırmayı başaramıyor. Filmin en vurucu anları olması gereken aksiyon sahneleri akılda kalıcı olamıyor. Filmin bu anlamda en dikkate değer yönü body horror filmlerine benzeyen makyajı. Türün klasiği kabul edilen The Fly gibi filmleri hatırlatan dönüşüm sekansları çok iyi çekilmiş. Ama bu efektler arkasında güçlü bir karakterizasyon veya metafor olmayınca anlık bir rahatsızlıktan öteye geçemiyor.
Wolf Man taslak gibi hissettiren senaryosu yüzünden başarısız olan bir film. Yaratıcı canavar dizaynı ve güzel görsel tercihler tempo sıkıntısı, karakterizasyon eksikliği, tematik sığlık gibi senaryodan kaynaklanan problemleri unutturmaya yetmiyor. Film son tahlilde ciddi canavar filmi hayranları harici birine hitap etmiyor. Ama gelecekte Whannell’in görsel yaratıcılığını daha iyi bir senaryoyla birleştirebileceği filmlere dair umut veriyor.
Wolf Man İncelemesi – İnsan İnsanın Kurdudur ilk olarak FRPNET'te yayınlandı.
Universal Canavar Filmleri Nedir?
Universal Film 1930lar ve 1940larda meşhur canavar filmleri çeken bir stüdyoydu. James Whale’ın Frankenstein filmleri ve Todd Browning’in Dracula’si gibi klasik filmlerin yanında bir çok kültleşmiş canavar filmi yaptılar. The Wolf Man gişede başarılı olmasa da zamanla kültleşen bu filmler arasında en önemlilerden biriydi. Alman Dışavurumcu sineması etkili set dizaynları ve senaryosu, kasvetli atmosferi, Lon Chaney Jr’ın oyunculuğu gibi etkenler sayesinde hem sinema tarihine hem de kurtadam mitosu tarihine geçti. Mesela kurtadamı öldürebilecek tek şeyin gümüş olduğu efsanesi kurtadamların Avrupa veya amerikan yerlisi folklorundaki temellerinden değil Curt Siodmak’in film için yazdığı senaryodan kaynaklanıyor.
Universal canavar filmleri 1930lu yıllarda yaratıcılığının zirvesini yaşadı. 1940larda ise filmlerinin popülerliğini arttırmak için daha önce kendi filmiyle popüler olmuş karakterleri buluşturup aynı filmde işlemeye başladılar. Bu dönemdeki Universal filmleri modern sinematik evren mantığının temelini oluşturuyordu. Zaman içinde bu canavar filmlerinden uzaklaşan Universal ara sıra bu tarz filmlere dönmeyi denese de hiçbir denemesi eski filmlerin popülerliğini bir daha yakalayamamıştı. Universal 2010larda Marvel Sinematik Evreni’nin başarısını görünce eski canavarlarından yeni bir evren başlatmaya karar verdi. Ama bu evrenin ilk filmi olan Mumya(2017) başarısız olduktan sonra bu planlarını hızla terk ettiler. Yeni fikirleri bir evrene bağlı olmayan tekil filmlerle eski karakterlerini modernize etmekti. Bu denemenin ilk örneği olan ve Leigh Whannell’in yönettiği The Invisible Man hem seyirciden hem de eleştirmenlerden olumlu yorumlar alınca Whannell kendisini zaten prodüksiyon sürecinde olan ama yönetmenin ve başrolün ayrıldığı Wolfman filminin başında buldu.
1941 yapımı The Wolf Man’de Lon Chaney Jr.
Leigh Whannell modern korku sinemasının önemli figürlerinden birisi. En sevilen korku filmi serilerinden birini başlatan Saw(2004) filminin senaristi ve başrollerinden biri olan Whannell serinin ikinci ve üçüncü filmlerinin de senaryosunu yazdı. Daha sonra, Saw’un da yönetmeni olan, arkadaşı James Wan’ın yönettiği Insidious serisinin senaryolarını yazmaya başladı ve serinin üçüncü filmiyle birlikte senaristlikten yönetmenliğe geçiş yaptı. James Wan’la yaptığı işlerden biraz uzaklaştıktan sonra 2018’de Upgrade isimli bilimkurgu-aksiyon filmini ve 2020’de The Invisible Man yeniden çekimini yazıp yönetti. The Invisible Man ciddi bir başarı kazanınca Derek Cianfrance’ın bıraktığı Wolf Man filmi Whannell’e kaldı.
Kurtadamlar
Yeni Wolf Man Nasıl Olmuş?
Whannell’in Wolf Man’i 1941 yapımı The Wolf Man’in veya başka bir eski kurtadam filminin yeniden çekimi olmaya çalışmıyor. Filmin geçtiği ülke ve bütün hikaye farklı. Hatta kurtadamlık kuralları bile farklı. 1941 yapımı film kurtadam konseptinin temeline Avrupa folklorundaki kurtadam efsanelerini alırken Whannell kendi kurtadamını Amerika yerlilerinin efsanelerine dayandırıyor. Bu durum bildiğimiz bir çok kurtadam klişesinden yoksun bir film ortaya çıkarıyor. Kurtadamın dönüşümü aya bağlı değil, bir defa dönüşen karakter hep kurt olarak kalıyor. Gümüş sayesinde öldürülme gibi diğer klişelerin de hiç bahsi geçmiyor. Whannell orijinal bir eser ortaya koyuyor, eski filmden ödünç aldığı şeyler sadece tematik düzeyde kalıyor.
Wolf Man ana karakterimiz Blake’in(Cristopher Abbott) çocukluğunda başlıyor. Aşırı korumacı babasıyla ilişkisine odaklanıp filmin kalanını hazırlayan bir prologdan sonra 30 yıl sonraya atlıyoruz. Blake artık evli ve kendi çocuğu var. Blake babasının öldüğü haberini alınca karısı Charlotte (Julia Garner) ve kızı Ginger (Matilda Firth) ile çocukken ödünü kopartan eve doğru yola çıkıyor. Ama o evin etrafında dolanan bir yaratık bu seyahati üçü için de bir kabusa çevirecektir.
Filmin hikayesinin büyük kısmı yalnızca bir gün içinde geçiyor. Bu kısa süre karakter gelişimine ciddi bir zarar veriyor. Benzer bir hikayeyi daha uzun süreye yayan filmler karakterlerin psikolojisini anlatmakta daha başarılıdır. Daha kısa sürede geçen filmler ise odağına karakterleri değil temaları veya anlık tehlikeyi alır. Bu film kısa zamanda geçmesine rağmen odağı yaratığın yarattığı tehlikeden çok ana karakterinin psikolojisinde.
Filmin Senaryo Problemleri
Çoğu korku filmi insanların gerçek dünyadaki korkularının soyut metaforlarla anlatılmış halidir. Kurtadam öyküleri genelde kurtadamlığı insanın içinde yatan hayvanın bir dışavurumu olarak işler. Kurtadam olmak bir nevi insanın vahşi doğasına dönmesi ve uygarlığın bütün kazanımlarını reddetmesidir. Bu tema Wolf Man’in ufak bir parçası. Filmin ana teması aşırı korumacı ebeveynlerin çocukları üzerinde bıraktığı etki. Bunu biliyoruz çünkü bir sahnede ana karakter açık açık söylüyor. Alegori seyircinin anlaması gereken bir şeydir. Bir hikayenin neyin alegorisi olduğunu kendi içinde açıklaması senaristin seyircinin zekasına güvenmediği anlamına geliyor. İyi bir hikaye metaforlarını sözle açıklamaz, seyircinin bu metaforları kendi başına anladığını düşünmesini sağlar.
Filmin genel tematik derinliği oldukça zayıf. Temalar karakterlerin diyaloglarla söylediği noktada kalıyor. Filmin olay örgüsü bu fikirleri derinleştirmeye hizmet etmiyor. İlk yarım saatinde ana temasını derinlemesine işleyecekmiş gibi duran film bir noktadan sonra temalarını işlemeyi bırakıp saf bir yaratık filmine dönüşüyor. Bu arada kalmışlık yüzünden ne eğlenceli bir yaratık filmi olabiliyor ne de seyirciyi düşündürecek derin bir anlatı sunabiliyor.
Filmin diyalogları da zayıf yönlerinden biri, diyaloglar bir senaryo taslağı gibi hissettiriyor. Her sözün vermek istediği bilgi ve fikir çok net. Ama bunların hepsini doğrudan veriyor. Seyirciye açıklama yapılan sahnelerde bu repliklerin açıklama amacıyla konulduğu hissediliyor. Karakterlerin kişiliği yok, diyaloglar yeterince o karaktere ait hissettirmiyor. İyi bir senaryoda bir karakterin repliğini başka karakter söyleyince o replik işlemez. Buradaki replikleri herhangi biri söyleyebilirmiş gibi hissediliyor.
Filmin Görselliği
Wolf Man senaryo bazında zayıf kalıyor ama Whannell’in yönetmenliğinde bazı oldukça ilginç görsel ve işitsel tercihler var. Filmde kurtadamın perspektifinden çekilen sahneler var ve bunlar bambaşka bir estetiğe sahip. Aynı şekilde bu sahnelerin ses dizaynı da oldukça sıradışı. Kurtadamın insanlıktan uzaklığı ve duyma yetisinin ne kadar güçlü olduğu ses dizaynı üzerinden anlatılıyor. Kurt algısı ve insanlarn algısı arasındaki yumuşak geçişler de oldukça iyi şekilde uygulanmış.
Bir karakterin gerçekliği algılayış biçimini dış dünyaya yansıtma fikri sinemada Alman dışavurumculuğu ile başlar. 1920lerde Almanya’da yapılan yaratıcı set dizyanı örnekleri Hitler iktidara geldikten sonra Amerika’ya kaçan sinemacılar sayesinde Amerika’yı da etkilemeye başladı. Bu kaçan sinemacılardan bir tanesi de 1941 yapımı The Wolf Man’in senaristi Curt Siodmak’tı. Orijinal filmdeki dışavurumculuk etkisi senaryoda, set dizaynlarında ve sinematografide görülüyordu. Whannell’in filmi ise benzer bir etkiye çok farklı bir yöntemle, görsel efektlerle ve sesle, ulaşıyor.
Yönetmenlik ve kurgudaki bazı acemilikler film aceleyle çekilmiş gibi hissettiriyor. Bir heyecan uyandırması gereken birçok sahne istenen etkiyi uyandırmayı başaramıyor. Filmin en vurucu anları olması gereken aksiyon sahneleri akılda kalıcı olamıyor. Filmin bu anlamda en dikkate değer yönü body horror filmlerine benzeyen makyajı. Türün klasiği kabul edilen The Fly gibi filmleri hatırlatan dönüşüm sekansları çok iyi çekilmiş. Ama bu efektler arkasında güçlü bir karakterizasyon veya metafor olmayınca anlık bir rahatsızlıktan öteye geçemiyor.
Wolf Man taslak gibi hissettiren senaryosu yüzünden başarısız olan bir film. Yaratıcı canavar dizaynı ve güzel görsel tercihler tempo sıkıntısı, karakterizasyon eksikliği, tematik sığlık gibi senaryodan kaynaklanan problemleri unutturmaya yetmiyor. Film son tahlilde ciddi canavar filmi hayranları harici birine hitap etmiyor. Ama gelecekte Whannell’in görsel yaratıcılığını daha iyi bir senaryoyla birleştirebileceği filmlere dair umut veriyor.
Wolf Man İncelemesi – İnsan İnsanın Kurdudur ilk olarak FRPNET'te yayınlandı.