Gazze… Tehcir mi, teslim mi?

Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) dışişleri bakanları ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) İcra Komitesi Genel Sekreteri ve Arap Birliği Genel Sekreteri’nin önceki gün Kahire’de bir araya geldikleri toplantının sonunda yapılan açıklamada, Filistinlilerin herhangi bir koşul altında ya da herhangi bir gerekçeyle topraklarından başka bir yere gönderilmesinin reddedildiği ifade edildi. Bu açıklamanın muhatabı, Gazze Şeridi’nin yeniden inşa sürecinde bölge sakinlerini Mısır ve Ürdün başta olmak üzere çeşitli ülkelere göndermek isteyen Donald Trump. ABD Başkanı; Mısır ve Ürdün’ün Gazze Şeridi sakinlerini kendi topraklarına almayı reddettikleri hatırlatılınca, her iki ülkenin de Filistinlilerin tehcirini kabul edeceğinden emin olduğunu söyledi ve “Biz onlar için çok şey yapıyoruz, onlar da bunu yapacaklar.” dedi. Trump, bir şeyler bildiği ve perde arkasında yapılmış anlaşmalar olduğu için mi kendinden emin konuşuyor yoksa Kahire ve Amman’a öyle ya da böyle boyun eğdireceğini mi düşünüyor; bilmiyoruz. ABD Başkanı’nın tehcir planına kamuoyu önünde karşı çıkanlar, kapalı kapılar ardında başka türlü konuşuyor olabilirler. Arap ülkelerinin alternatif olarak Gazze Şeridi’ndeki Hamas yönetimine son vermeyi teklif ettikleri anlaşılıyor. Kahire’deki toplantının ardından yayınlanan bildiride, Trump’ın tehcir önerisi reddedilmekle birlikte, “Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ün yanında işgal altındaki Filistin topraklarının bir parçası olan Gazze Şeridi’nde Filistin Yönetimi’nin görevlerini üstlenmesi için çalışılacağı” vurgulanıyor. Daha anlaşılır bir dille ifade etmek gerekirse Arap ülkeleri tarafından Trump’a, “Gazze Şeridi’nin Abbas’a bağlı yönetime teslim edilmesi karşılığında tehcir planından vazgeçmesi” öneriliyor. Middle East Eye sitesinin özel haberine göre, FKÖ İcra Komitesi Genel Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh, ABD Başkanı’nın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Riyad’da yaptığı görüşmede, Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi’ni yönetmeye ve bölgenin kontrolünü eline almak için Hamas’la çatışmaya hazır olduğunu söyledi. Abbas’ın halefi olarak görülen Hüseyin eş-Şeyh’in Witkoff’a sunduğu plana göre, Gazze Şeridi’ni yönetmek üzere bir komite oluşturulacak. Üyelerinin çoğu Gazze Şeridi dışından olacak komitenin başında 2013-2024 arasında Filistin Başbakan Yardımcısı olarak görev yapan Ziyad Ebu Amr bulunacak. Amerikan vatandaşı olduğu için Washington tarafından da kabul gören Ziyad Ebu Amr, Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa’nın yardımcısı olarak atanacak ve geniş yetkilerle donatılacak. Her ne kadar çatışmaya hazır olduğunu bildirse de Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi’nde Hamas’ı yenmesi imkânsız. Tabii Arap ülkeleri askerleri Gazze Şeridi’ne konuşlanıp Abbas’a destek vermezse. Ateşkes anlaşmasının ileri aşamalarında ve muhtemelen esir takası tamamlandıktan sonra Gazze Şeridi’ni kimin yöneteceği konusu daha güçlü bir şekilde gündeme gelecek. Hamas’ın direniş güçlerini korumak için Gazze Şeridi’nin bağımsız isimlerden oluşacak “toplumsal destek komitesi” tarafından yönetilmesinde ısrar etmesi bekleniyor. Çünkü Gazze Şeridi’nin yönetimi -Arap ülkelerinin de desteğiyle- Abbas’a teslim edilirse ortada kutlanacak bir zafer kalmayacak.