Macaristan’da eylemler sürekliliğini koruyor

Haber: Mir Said Simurg Oğuz / Macaristan Geçtiğimiz Mart ayında Onur Yürüyüşü’nün yasaklanmasının ardından, bu yasağı toplanma hakkına bir darbe olarak gören halk, şehrin köprülerini bloke ederek eylemlerini sürdürmüştü. O günden bu yana her salı günü, şehrin iki yakasını birbirine bağlayan köprüleri kapatan eylemciler, aynı zamanda şehrin ana meydanı olan Kahramanlar Meydanı’nda ve meclisteki anayasa değişikliği oturumu sırasında meclis önünde protestolar düzenlediler. Köprü kapatma eylemleri farklı grup, örgüt ve partiler tarafından bağımsız şekilde organize edilse de sürekliliğini koruyor. Kahramanlar Meydanı’ndaki miting ise kendisini “alternatif bir siyaset bulmak için kurulan” bir parti olarak tanıtan ve halk arasında “şaka partisi” ya da “troll parti” olarak bilinen İki Kuyruklu Köpek Partisi tarafından organize edildi. Eylem çağrılarında sıklıkla ironi ve provokatif dil kullanan parti, “Gelmeyen İ***, Hepimiz Aynıyız” gibi sloganlarla dikkat çekti. Bu ifadeyi, homofobik hakaretleri tersine çevirerek toplumsal önyargılara karşı bir eleştiri olarak sunan parti, şehrin en büyük meydanını doldurmayı başardı. Anayasa Değişikliği Yapıldı 14 Nisan Pazartesi günü Macaristan Parlamentosu, hükümetin LGBT topluluklarının halka açık etkinlik düzenlemesini yasaklamasını mümkün kılan anayasa değişikliği için toplandı. Çocukların ahlaki, fiziksel ve ruhsal gelişim haklarının, barışçıl toplanma dahil olmak üzere diğer bütün haklardan üstün olduğunu beyan eden anayasa değişikliği, Mart ayında hızla geçirilen ve LGBT topluluklarının halka açık etkinlik yapmasını engelleyen yasayla birlikte yürürlüğe girdi. Aynı zamanda polisin göstericilere karşı yüz tanıma sistemi kullanarak 200.000 Macar Forinti (yaklaşık 20 bin Türk Lirası) ceza kesmesini sağlayan bu düzenleme, temel gösteri hakkına bir darbe olarak değerlendiriliyor. Oturum sırasında merkez-liberal Momentum Partisi, meclis önünde bir miting düzenledi. Yoğun polis gözetimi altında devam eden miting sırasında oturum canlı olarak yayınlandı; hem parti yetkilileri hem de Budapeşte Belediye Başkanı Gergely Karácsony dâhil olmak üzere birçok kişi konuşma yaptı. Mitingin ardından meclisin giriş ve çıkışlarını kapatmak isteyen eylemciler, bu noktalarda oturma eylemi gerçekleştirdi. Polisle yaşanan arbedenin ardından Zincirli Köprü’ye yürüyen göstericiler, burada da güvenlik güçleriyle karşı karşıya geldiler. Uluslararası Toplum ve Örgütlerden Tepki Çok sayıda sivil toplum kuruluşu ve insan hakları örgütü, anayasa değişikliğini kınarken, bazı siyasetçiler bu düzenlemeyi 2026’da yapılacak genel seçimler öncesinde halkın gerçek sorunlarını perdelemek için kullanılan bir yöntem olarak değerlendiriyor. Avrupa Konseyi, anayasa değişikliğinin toplumun belirli kesimlerine karşı ayrımcılığı teşvik edebileceği konusunda uyarıda bulunarak, hükümeti bu düzenlemeleri yeniden gözden geçirmeye çağırdı. Öte yandan Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, geçtiğimiz günlerde Varşova’da düzenlenen EPSCO (İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi) toplantısının ardından yaptıkları ortak basın açıklamasında, yeni yasayla ilgili endişelerini dile getirerek “LGBT haklarına zarar veriyor, toplanma hakkı ve ifade özgürlüğünü kısıtlıyor” değerlendirmesinde bulundular. Eylemciler, her salı olduğu gibi geçtiğimiz salı da protestolarına devam etti. Yaklaşan seçimler öncesinde anketlerde geride olan iktidar partisi FIDESZ’in bir sonraki adımı ise belirsizliğini koruyor.