- Katılım
- Ocak 16, 2025
- Mesajlar
- 285,816
- Tepkime puanı
- 0
Nükleer sığınak, nükleer saldırı sırasında insanları güvenli tutmak için mükemmel bir çözüm değil. İşte nedeni.
İnsanların yaratabileceği felaketler arasında hiçbir şey, nükleer bomba kadar tahribat yaratmaz. Tabii ki, patlamaları önlemede sığınaklar ve siperler yardımcı olabilir, değil mi? Aslında bu yapıların, nükleer bombanın etkileyici ısı ve şok dalgasından insanları koruma kapasitesi farklılık göstermektedir.
Columbia Üniversitesi Mailman Kamu Sağlığı Okulu’ndaki çevresel sağlık bilimleri bölümünde yardımcı profesör ve Radyasyon Güvenliği Ofisi Eğitim Programı direktörü Norman Kleiman, Live Science‘a verdiği demeçte şu açıklamayı yaptı: “Her şey sığınakın konumu ve bombanın gücüne bağlıdır.”
Kleiman’e göre, sığınaklar Soğuk Savaş döneminde ABD ve Sovyetler Birliği’nin nükleer silahlarla karşılıklı yok edilme ihtimalini ortaya koyduktan sonra ortaya çıkmıştır. İki ülke de kamu binalarında sığınak yapma programları tasarladı ve insanların evlerinin içine ya da dışına nükleer sığınak inşa etmeye teşvik etti. Ancak bazılarının bu sığınakları kriz sırasında para kazanmak amacıyla pazarladıkları düşünülmektedir. Columbia Üniversitesi’ndeki radyasyon güvenliği programı direktörü Peter Caracappa, “Çoğu zaman bunlar, dolandırıcıların ve hilebazların pazarladığı ürünlerdi,” dedi.
Bir nükleer patlama durumunda sığınakların emniyeti kesinlikle garanti etmediğini söylemek gerekir. Bunun etkinliği hem bombanın hem de sığınak kalitesine bağlıdır.
Modern nükleer silahlar 20. yüzyılın ortalarında kullanılanlara kıyasla oldukça farklıdırlar. Nükleer silahlar günümüzde daha güçlüdür, çünkü Dünya Savaşı II ve Soğuk Savaş dönemlerindeki füzyon reaksiyonundan ziyade hidrojen birleşimiyle patlamanın tetiklenmesine dayanan termonükleer patlamalardır.
1950’lerde kullanılan nükleer bombalar, plütonyum gibi radyoaktif bir element veya uranyum-235 izotoplarının atomlarının bölünmesiyle oluşan füsyon adı verilen bir süreçten dolayı büyük patlamalar yaratıyordu. Bu bombalar, atömi bombalar olarak da bilinen füsyon bombalarıydı. Kleiman, “Bu cihazların boyutu, modern nükleer silahlara göre çok daha küçük, birkaç kat daha küçüktür,” dedi. Ancak günümüzde kullanılan bombalar, daha büyük bir termonükleer patlamayı tetiklemek için yalnızca atomik patlamayı kullanır. Bu tür patlamaların etki yarıçapı 160 kilometreye kadar uzayabilir. (Karşılaştırma için, Hiroshima ve Nagasaki’ye düşen bombaların etki yarıçapı yaklaşık 1,6 km idi.) Bu iki nükleer silah arasında, hidrojen birleşimiyle çalışan termonükleer bombalar, füsyonla çalışan atömi bombalardan çok daha güçlüdür.
“Eğer bir termonükleer cihazdan 1.000 km uzakta iseniz, belki bir nükleer sığınak size yardımcı olabilir,” dedi Kleiman. “Ancak patlama yarıçapı içinde olduğunuz takdirde, şok dalga, ısı ve patlama — bunlar sizi elden çıkaracaktır.”
Patlama sonrası yayılan dalgalar ve parçacıklar olan radyasyon da başka bir sorundur. Kleiman, radyasyondan korunmak için bir sığınak inşa etmek mümkün olduğunu söyledi. Ancak duvarlar 0,9 ila 1,5 metre kalınlığındaki beton ve çelikle, ayrıca duvarlar ve kapı deliklerine yerleştirilmiş oloş ile kaplanmalıdır. Böylece bozulmamış bir sığınak, içindekiler için radyasyon maruziyetini azaltır. Ayrıca giriş “biraz zigzag” olmalıdır, çünkü radyasyon doğrusal olarak seyahat eder ve böyle bir giriş onu engellemeye yardımcı olur.
Sığınakların koruma kapasitesi üç bileşene göre değerlendirilir: Patlamaya karşı dayanıklı bir yapı olması, radyasyona karşı direnç gösterebilen malzemelerle çevrelenmesi ve patlamadan yayılan radyasyon maddesini dışarıda tutabilme yeteneği.
Patlamadan günlerce sürecek ölümcül radyasyon nedeniyle, başlangıçtaki patlamayı atlatabilirseniz, radyoaktif yağmuru önlemek için sığınakta kalmalısınız. Dolayısıyla sığınak, Kleiman’a göre yaklaşık bir haftalık süre için gereken tedarikleri bulunmalı ve aynı zamanda radyasyonu içeri almaksızın havalandırma sağlamalıdır. Bu tahmini süre, sığınakın patlamadan ne kadar uzak olduğuyla ilgilidir. Ancak Kleiman, “Bu, güvende olduğunuzu anlamına gelmez, sadece akut radyasyon zehirlenmesinden ölmeyeceğiniz anlamına gelir,” dedi. Devam ederek, radyasyon maruziyetinin en büyük uzun vadeli risklerinden birinin kanser olduğunu, ancak bu ve diğer sonuçların yıllar sonra ortaya çıkabileceğini belirtti.
Sonuç olarak, patlamadan birkaç mil uzakta bir nükleer sığınak pek işe yaramazsa da, patlamadan daha uzakta iyi bir sığınak radyasyondan insanları günlerce koruyabilir. Kleiman, “Gerçekten bir soruşturmadır,” dedi – “ısıdan, şok dalgasından ve radyasyondan korunma.”
Nükleer Patlama Durumunda Bir Sığınak Gerçekte Koruyor mu? ilk olarak FRPNET'te yayınlandı.
İnsanların yaratabileceği felaketler arasında hiçbir şey, nükleer bomba kadar tahribat yaratmaz. Tabii ki, patlamaları önlemede sığınaklar ve siperler yardımcı olabilir, değil mi? Aslında bu yapıların, nükleer bombanın etkileyici ısı ve şok dalgasından insanları koruma kapasitesi farklılık göstermektedir.
Columbia Üniversitesi Mailman Kamu Sağlığı Okulu’ndaki çevresel sağlık bilimleri bölümünde yardımcı profesör ve Radyasyon Güvenliği Ofisi Eğitim Programı direktörü Norman Kleiman, Live Science‘a verdiği demeçte şu açıklamayı yaptı: “Her şey sığınakın konumu ve bombanın gücüne bağlıdır.”
Sığınakların Tarihi ve Etkinlikleri
Kleiman’e göre, sığınaklar Soğuk Savaş döneminde ABD ve Sovyetler Birliği’nin nükleer silahlarla karşılıklı yok edilme ihtimalini ortaya koyduktan sonra ortaya çıkmıştır. İki ülke de kamu binalarında sığınak yapma programları tasarladı ve insanların evlerinin içine ya da dışına nükleer sığınak inşa etmeye teşvik etti. Ancak bazılarının bu sığınakları kriz sırasında para kazanmak amacıyla pazarladıkları düşünülmektedir. Columbia Üniversitesi’ndeki radyasyon güvenliği programı direktörü Peter Caracappa, “Çoğu zaman bunlar, dolandırıcıların ve hilebazların pazarladığı ürünlerdi,” dedi.
Bir nükleer patlama durumunda sığınakların emniyeti kesinlikle garanti etmediğini söylemek gerekir. Bunun etkinliği hem bombanın hem de sığınak kalitesine bağlıdır.
Modern Nükleer Silahlar: Fark Yapan unsurlar
Modern nükleer silahlar 20. yüzyılın ortalarında kullanılanlara kıyasla oldukça farklıdırlar. Nükleer silahlar günümüzde daha güçlüdür, çünkü Dünya Savaşı II ve Soğuk Savaş dönemlerindeki füzyon reaksiyonundan ziyade hidrojen birleşimiyle patlamanın tetiklenmesine dayanan termonükleer patlamalardır.
1950’lerde kullanılan nükleer bombalar, plütonyum gibi radyoaktif bir element veya uranyum-235 izotoplarının atomlarının bölünmesiyle oluşan füsyon adı verilen bir süreçten dolayı büyük patlamalar yaratıyordu. Bu bombalar, atömi bombalar olarak da bilinen füsyon bombalarıydı. Kleiman, “Bu cihazların boyutu, modern nükleer silahlara göre çok daha küçük, birkaç kat daha küçüktür,” dedi. Ancak günümüzde kullanılan bombalar, daha büyük bir termonükleer patlamayı tetiklemek için yalnızca atomik patlamayı kullanır. Bu tür patlamaların etki yarıçapı 160 kilometreye kadar uzayabilir. (Karşılaştırma için, Hiroshima ve Nagasaki’ye düşen bombaların etki yarıçapı yaklaşık 1,6 km idi.) Bu iki nükleer silah arasında, hidrojen birleşimiyle çalışan termonükleer bombalar, füsyonla çalışan atömi bombalardan çok daha güçlüdür.
“Eğer bir termonükleer cihazdan 1.000 km uzakta iseniz, belki bir nükleer sığınak size yardımcı olabilir,” dedi Kleiman. “Ancak patlama yarıçapı içinde olduğunuz takdirde, şok dalga, ısı ve patlama — bunlar sizi elden çıkaracaktır.”
Radyasyon ve Korunma
Patlama sonrası yayılan dalgalar ve parçacıklar olan radyasyon da başka bir sorundur. Kleiman, radyasyondan korunmak için bir sığınak inşa etmek mümkün olduğunu söyledi. Ancak duvarlar 0,9 ila 1,5 metre kalınlığındaki beton ve çelikle, ayrıca duvarlar ve kapı deliklerine yerleştirilmiş oloş ile kaplanmalıdır. Böylece bozulmamış bir sığınak, içindekiler için radyasyon maruziyetini azaltır. Ayrıca giriş “biraz zigzag” olmalıdır, çünkü radyasyon doğrusal olarak seyahat eder ve böyle bir giriş onu engellemeye yardımcı olur.
Fallout – Barınaklar
Sığınakların koruma kapasitesi üç bileşene göre değerlendirilir: Patlamaya karşı dayanıklı bir yapı olması, radyasyona karşı direnç gösterebilen malzemelerle çevrelenmesi ve patlamadan yayılan radyasyon maddesini dışarıda tutabilme yeteneği.
Patlamadan günlerce sürecek ölümcül radyasyon nedeniyle, başlangıçtaki patlamayı atlatabilirseniz, radyoaktif yağmuru önlemek için sığınakta kalmalısınız. Dolayısıyla sığınak, Kleiman’a göre yaklaşık bir haftalık süre için gereken tedarikleri bulunmalı ve aynı zamanda radyasyonu içeri almaksızın havalandırma sağlamalıdır. Bu tahmini süre, sığınakın patlamadan ne kadar uzak olduğuyla ilgilidir. Ancak Kleiman, “Bu, güvende olduğunuzu anlamına gelmez, sadece akut radyasyon zehirlenmesinden ölmeyeceğiniz anlamına gelir,” dedi. Devam ederek, radyasyon maruziyetinin en büyük uzun vadeli risklerinden birinin kanser olduğunu, ancak bu ve diğer sonuçların yıllar sonra ortaya çıkabileceğini belirtti.
Sonuç olarak, patlamadan birkaç mil uzakta bir nükleer sığınak pek işe yaramazsa da, patlamadan daha uzakta iyi bir sığınak radyasyondan insanları günlerce koruyabilir. Kleiman, “Gerçekten bir soruşturmadır,” dedi – “ısıdan, şok dalgasından ve radyasyondan korunma.”
Nükleer Patlama Durumunda Bir Sığınak Gerçekte Koruyor mu? ilk olarak FRPNET'te yayınlandı.